ریشه اندامی بسیار لازم و ضروری برای گیاه است ؛ گیاه به وسیلۀ ریشه ، آب و مواد معدنی  مورد نیاز خود را از خاک می گیرد . نوک ریشه حالت کلاهک مانندی دارد و محافظ ریشه می باشد . زمانی که ریشه در خاک رشد می کند و به اعماق زمین فرو می رود ، این کلاهک از صدمه دیدن ریشه جلوگیری می کند . سطح ریشه  توسط تارهای ظریف و باریکی به نام تارهای کشنده پوشیده شده است که قادرند مواد معدنی را از خاک جذب کنند .
در داخل ریشه کانالها و راهروهایی بسیار باریک و ظریف وجود دارد که به آنها آوند می گویند . موادی که توسط تارهای کشنده جذب می شوند  به این آوندها می رسند و به وسیلۀ همین آوندها به طرف ساقه هدایت می شوند .
این آوندها که مواد اولیۀ جذب شده در آنها جریان داردذ را آوندهای چوبی می گویند . ریشه ها قادرند موادی مانند نیتروژن ، پتاسیمن ، آهن و کلسیم راکه به صورت معدنی در خاک قراردارند ، جذب کنند . این مواد جهت ساختن مواد غذایی برای گیاه ارزش حیاتی دارند .
در بعضی  از کشتزارها و مزارع این مواد را به صورت کودهای شیمیایی و یا طبیعی به خاک می رسانند و خاک را غنی می کنند تا رشد گیاهان بهتر صورت گیرد .
همان طور که گفتیم ریشه ، آب و مواد معدنی لازم را از خاک جذب می کند و با رشد در خاک پایه ای ثابت و محکم برای گیاه به وجود می آورد .

گیاهانی که در مناطق مرطوب زندگی می کنند ریشه هایی سطحی دارند چون به راحتی آب را بدست می آوزند ولی گیاهانی که در مناطق خشک زندگی می کنند ریشه هایی عمیق دارند تا بتوانند آب موجود در اعماق زمین را جذب کنند ؛ به همین دلیل درختانی  که در مناطق گرم و خشک قرار دارند ؛ ریشه هایی قطور و طویل دارند و حتی در طوفانهای شدید هم گیاه را ثابت و محکم نگه می دارند .
ریشه انواع مختلف دارد . گاهی اوقات انسان قادر است ریشه اصلی گیاه را از ریشه های فرعی تشخیص دهد . به این ریشه ها ریشه های راست می گویند مانند هویج .
در بعضی گیاهان ریشه منبع ذخیره مواد غذایی ساخته شده در گیاه است مانند گیاه هویج یا سیب زمینی و یا گیاه شیرین بیان که این گیاه استفاده دارویی فراوان دارند .
اگر دریک گیاه قادر نباشیم ریشه اصلی را از ریشه های فرعی تشخیص دهیم به آن ریشۀ افشان می گویند مانند ریشه اکثر گیاهان علفی .

یکی از مهمترین فواید ریشه گیاهان ، جلوگیری از فرسایش خاک است . جریان آب و باد زمین هایی را که فاقد پوشش گیاهی هستند به آسانی مورد فرسایش قرار می دهند ؛ اما زمانی که گیاهان در خاک رشد می کنند نه تنها از افزایش سرعت باد و آب جلوگیری می کنند ؛ یعنی ذرات خاک را محکم تر به هم می چسبانند تا با نیروی باد و آب به راحتی جابه جا نشوند .