در فرهنگ فارسی عمید ذیل واژه «پانتومیم» آمده:
pāntomim (اسم) [فرانسوی: pantomime] (تئاتر) نوعی نمایش همراه با موسیقی که در آن بازیگران سخن نمیگویند و مفاهیم را به یاری حرکات و حالتهای چهره و بدن به بینندگان خود منتقل میکنند.
پانتومیم هنر نمایش و بیان مفاهیم بدون کلام است. پانتومیم با لال بازی فرق دارد، بنابراین در این نوع از نمایش لب ها هیچ حرکتی نمی کند و مخاطب تنها با کمک از حرکات بدن بازیگر به منظور وی پی می برد. نکته جالب درباره این نوع نمایش، این است که زبان پانتومیم که شامل انواع حرکات برا یانتقال پیام می شود؛ بین المللی است و شما در هر جای از جهان که باشید می توانید به یک نمایش پانتومیم بروید و لذت ببرید.
این نمایش سه نوع دارد:
1- نمایش بی کلام
2-موسیقی و حركت
3- پانتومیم
*******
1- نمایش بی کلام:
این نوع از نمایش، نمایشنامه دارد؛ البته نمایشنامه ای به کوتاهی یک پارگراف. این نمایش ساکت در واقع یک نمایش کامل است که تنها کلام از آن حذف شده است وگرنه نور، دکور، گریم و . . . مانند هر نوع دیگری از نمایش به کار می رود.
2- موسیقی و حركت:
این نوع از نماش بی کلام، ترکیبی از حرکات و نت های موسیقی اس که گاهی این حرکات طبق استانداردهای این نوع نمایشی است و موضوعی خاص را القا می کند و گاهی بدون موضوع است. در واقع موسیقی و حرکت اگر موضوع داشته باشد نوعی از پانتومیم و اگر نداشته باشد و صرفاً مجموعه ای از حرکات و نت های هماهنگ موسیقی باشد، رقص نامیده می شود. رقص و پانتومیم تفاوت های بسیار کمی با هم دارند.
3-پانتومیم
پانتومیم مجموعه ای از حرکات بی کلام است که کدگذاری و نشانه گذاری شده است، یعنی هر حرکتی که از بازیگر می بینید معنا و مفهوم خاصی را منتقل می کند. بازیگر این نوع از پانتومیم باید از حرکاتی استفاده کند که پیش از این دارای نشانه گذاری شده و بیننده با دیدن آنها به راحتی متوجه پیام نمایش خواهد شد.
نوع پانتومیم، خود به پنج دسته تقسیم می شود:
1- فیگوراتیو
2- تشریحی
3- كاربردی
4- عروسكی
5- ماشینی یا ربوتیك
یک بازیگر توانا قادر است همه انواع پانتومیم را با کنترل حس، کلام و بدن اجرا کند.
1-فیگوراتیو
در فیگوراتیو کنترل و تعادل بدن و تنفس بسیار اهمیت دارد. در این نوع از پانتومیم که شامل ژست ها و فیگورهای معنا دار است، بازیگر باید بر حرکات بدن خود کنترل کافی داشته باشد تا بتواند برای چند ثانیه تا چند دقیقه در اشکال و ژست های متفاوت قرار بگیرد.
2- تشریحی
در پانتومیم تشریحی یک موقعیت توصیف و تشریح می شود. در طرح چنین پانتومیم شما با یک جمله سه تا ده کلمه ای مواجه می شوید. در واقع بازیگر یك موقعیت ایجاد می کند و با حرکات بدون کلام آن را توصیف می کند.
3- كاربردی
در این نوع پانتومیم دو بازیگر یا دو ایماگر حضور دارند که به کمک هم می آیند. البته ایماگر دوم می تواند جنبه اشیاه و .... را داشته باشد.
4-عروسكی
این نوع پانتومیم دو نوع عروسك كوكی و عروسك خیمه شب بازی دارد. در مایم عروسكی با مایم غیر عروسكی تفاوت عمده ای دارند و آن اینكه ، در نوع عروسكی بدن به شش مفصل تقسیم می شود:
«مفصل گردن، مفصل دو دست، مفصل دو پا، مفصل كمر»
با کمک این مفاصل به طور همزمان حرکات افقی و عمودی اتفاق می افتد و مفهوم منتقل می شود. «در عروسكی كوكی، حركات كاملاً شكسته، تعداد مفاصل شش، حركات متصل است. در عروسك خیمه شب بازی، تعداد مفاصل شش، حركات منقطع است و حركات كاملاً شكسته نیست.»
5- ماشینی یا ربوتیك
«تركیب محورهای حركتی وجود ندارد . حركات افقی و عمودی باهم اتفاق نمیافتد یعنی، تعداد مفاصل زیادتر است اما، دیگر نرمش حركتی عروسكی در آن وجود ندارد.»