امام حسن مجتبی (ع) اولین فرزند حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) و دومین امام شیعیان است که در 15 رمضان سال سوم هجری در مدینه متولد شد. نام ایشان به معنی نیکو است و معادل عربی اسم «شبر» است. کنیه امام ابو محمد یا ابامحمد است.

حضرت زهرا در روز هفتم ولادت ایشان، نوزاد را در پارچه زردی پیچید و نزد پدر بزرگوارش برد تا پیامبر نامی برای او انتخاب کند. پیامبر هنگامی که دیدند نوزاد در پارچه زرد پیچیده شده این پارچه کنار گذاشتند و حسن (ع) را در پارچه سفیدی پیچیدند. امام علی (ع) از پیامبر خواستند تا نامی برای فرزندشان انتخاب کنند و پیامبر نیز از خداوند متعال خواستند تا نام این نوزاد را انتخاب کنند. در همان لحظه جبرئیل بر پیامبر نازل شد و گفت که خداوند برای تولد این نوزاد به پیامبر و حضرت علی تبریک گفته و فرموده همان طور که علی به منزله هارون برای موسی است نام این نوزاد را نیز نام فرزند هارون قرار دهید. نام فرزند هارون «شبر» بود و پیامبر به جبرئیل فرمودند ما عرب هستیم و این نام عبری است. جبرئیل نیز پاسخ داد که نام او را «حسن» بگذار. پیامبر پس از نامگذاری، موهای سر حسن (ع) را تراشیدند و هم وزن آن نقره بین مستمندان تقسیم و همچنین گوسفندی را برای ایشان عقیقه کردند.

از القاب امام حسن (ع) می توان به سبط اکبر، تقی، زکی و مجتبی اشاره کرد. امام حسن (ع) به حسن خلق و مهربانی و بخشندگی مشهور بودند و به دلیل بخشندگی و کرامت ایشان، لقب «کریم آل طاها» به ایشان داده شده است.