حضرت فاطمه (س) دختر پیامبر گرامی اسلام (ص) و حضرت خدیجه و همسر حضرت علی (ع) و مادر امام حسن و امام حسین علیهم السلام و حضرت زینب کبری و ام کلثوم سلام الله علیها است. حضرت زهرا یکی از پنج تن آل عبا (اصحاب کساء) است. از القاب ایشان می توان زهرا، صدیقه، طاهره، راضیه، مرضیه، مبارکه و بتول را نام برد که در بین آنها، زهرا از شهرت بیشتری برخوردار است. همچنین حضرت فاطمه چند کنیه دارد که معروف ترین آنها ام ابیها، ام الائمه، ام الحسن، ام الحسین و ام المحسن است.
حضرت زهرا (س) در 20 جمادی الثانی سال 5 بعثت در مکه متولد شد. حضرت زهرا از زمان تولد تا هجرت به مدینه (سال 13 بعثت) در مکه زندگی می کرد و تحت تعلیم و تربیت پدر بزرگوارش قرار داشت. دوران کودکی حضرت فاطمه همزمان با اوج شکنجه های مشرکان علیه مسلمانان بود، سال هایی که مسلمانان در شعب ابوطالب بودند و روزهای سختی را می گذراندند. در همین سال ها بود که حضرت خدیجه و حضرت ابوطالب از دنیا رفتند و حضرت فاطمه یار و همراه پیامبر (ص) شد. حمایت ها و دلجویی های حضرت زهرا در همین سال ها بود که موجب شد پیامبر کنیه «اُم ابیها» [1] را به ایشان بدهد. در همین دوره بود که مسلمانان به مدینه هجرت کردند و از آن پس حضرت زهرا و پدرشان به همراه سایر مسلمانان در مدینه زندگی می کردند.
روزها گذشت تا اینکه در سال دوم هجری مسأله ازدواج حضرت فاطمه مطرح شد. ایشان از بین بزرگان عرب خواستگاران زیادی داشت اما پیامبر به همه آنها جواب منفی داده و فرموده بود «ازدواج دخترم با خداوند است». تقریباً همه می دانستند که هم کفوی به غیر از حضرت علی (ع) برای حضرت زهرا نیست اما ایشان به خاطر حجب و حیا به خواستگاری نمی رفتند، تا اینکه به اسرار دیگران امام علی به خواستگاری رفتند و با موافقت پیامبر (ص) در اول ذی الحجه سال 2 هجری قمری، مراسم ساده ی ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا برگزار شد. [2] ازدواج پربرکت امام علی و حضرت زهرا آغاز سلسله امامت بود. در ۱۵ رمضان ۳قمری: نخستین فرزند امام حسن(ع)، ۳ شعبان ۴ قمری: امام حسین(ع)، ۵ جمادی‌الاول ۵قمری یا ۶ قمری: حضرت زینب(س) و در سال ۶ قمری: حضرت ام‌ کلثوم (س) متولد شد. البته حضرت فاطمه فرزند دیگری هم به نام «محسن» (ع) داشتند که متأسفانه به دلیل حمله دشمنان به خانه حضرت علی و آسیب دیدگی حضرت زهرا در دوران بارداری، قبل از تولد به شهادت رسید.
پس از رحلت پیامبر (ص) حضرت زهرا بسیار بی تاب و بی قرار بود و به همین دلیل امام علی (ع) در نزدیکی قبر پیامبر مکانی را ساخت تا حضرت فاطمه در آنجا به عزاداری برای پدرشان بپردازد که این مکان به «بیت الحزان» (خانه غم ها) معروف شد. گفته‌ شده حضرت فاطمه روزها با حسن (ع) و حسین (ع) به بیت الاحزان می ‌رفت و هنگام غروب، امیرالمؤمنین او را به خانه بر می‌ گرداند.
در مورد زمان شهادت حضرت زهرا اختلاف نظر وجود دارد، برخی می گویند 75 روز و برخی می گویند 95 روز پس از رحلت پیامبر ایشان نیز به شهادت رسیده اند. اما چیزی که مشخص است اینکه در ربیع الثانی سال 11 قمری دشمنان حضرت علی و زهرا (علیهم السلام) به خانه ایشان حمله کردند و با شکستن و آتش زدن درِ خانه، به فاطمه (س) آسیب رساندند که همین اتفاق موجب شهادت محسن (ع) و بیماری حضرت فاطمه شد. این آسیب دیدگی موجب شد حضرت فاطمه در 13 جمادی الاول یا 3 جمادی الثانی سال 11 قمری به شهادت برسد و طبق وصیت خودشان توسط حضرت علی و به صورت پنهانی و شبانه به خاک سپرده شود. قبر حضرت زهرا سال هاست که پنهان است و تا ظهور امام زمان (عج) کسی از محل دفن پیکر ایشان مطلع نخواهد شد.