بیایید قبل از معرفی این روز، مصرف کننده را تعریف کنیم.
«طبق تعریف قانون حمایت از حقوق مصرف‌کننده، مصرف‌کننده هر شخص حقیقی و یا حقوقی است که کالا یا خدمتی را خریداری می‌کند.» و هر مصرف کننده حقوقی دارد. در اتحادیه اروپا اصلی ترین حقوق مصرف کنندگان «حق حمایت از بهداشت، سلامت و ایمنی، حق حمایت از منافع مالی، حق حمایت از منافع حقوقی، حق حمایت از نمایندگی در مشارکت و حق اطلاعات و آموزش» است. در کشور ایران هم طبق قانون، تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کالا و خدمات؛ باید کالایی را به مصرف کننده عرضه کنند که از هر نظر دارای کیفیت و با قوانین هماهنگ باشد. هر مصرف کننده «حق برخورداری از اطلاعات کامل، حق انتخاب، حق برخورداری از ایمنی و حق برخورداری از حمایت دولت» را دارد. یعنی باید درباره کالایی که خودش انتخاب می کند اطلاعات لازم را بدست آورد و این اطلاعات باید به طور صحیح و کامل روی کالا نوشته شود یا اینکه فروشنده با صداقت آن را در اختیار مصرف کننده قرار دهد و همچنین کالا باید از جهت ایمنی، سلامت و . . . مطمئن باشد، یعنی هم خود کالا سالم باشد و هم خطری برای مصرف کننده نداشته باشد.
در کتاب آسمانی ما مسلمانان حقوق مصرف کنندگان مورد توجه قرار داده شده است. خداوند در قرآن کریم و در سوره مطففین؛ کم فروشان را هشدار می دهد و سفارش می کند عدالت و وزن را رعایت کنند.
علامت استاندارد، ایزو و . . . به خاطر رعایت حقوق مصرف کننده است. یعنی وقتی کالایی این علامت ها را دارد تأیید شده و به این معناست که قوانین را رعایت کرده است. در ایران برای رعایت قانون و نظارت بر عملکرد بخش های مختلف «سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان» تشکیل شده است. در شهرها هم انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان وجود دارد. در اطلاعات درج شده بر روی بسیاری از کالاها تصویر تندیس حمایت از حقوق مصرف کنندگان دیده می شود و این یعنی کالای مورد نظر از نظر این سازمان مورد تأیید است و به همین دلیل شایسته تقدیر شده.
در ایران روز نهم اسفند به این نام نامگذاری شده است و هر ساله از تولیدکنندگانی که حقوق مصرف کننده را رعایت می کنند در مراسمی به همین نام تقدیر می شود.